de komende tijd

Wat zijn de plannen voor de komende tijd, vroeg Clara. Afgezien van nog steeds af en toe genieten van zon en strand, zal het hoofdzakelijk hard werken worden.
Ik zat de afgelopen week wat vast in het onderzoek, op twee punten. Op een gegeven moment ben je zo bezig met alleen data verzamelen, dat je niet meer weet waarvoor die data ook alweer dienen en geen idee hebt van waar je heengaat. Ik heb in Nampula daarom wat artikelen gezocht op het internet en deze uitgeprint om op een terrasje in de zon met een kopje thee erbij, te bestuderen. En er ging weer een wereld voor me open: ja! daar waren we mee bezig! academisch denkwerk! Ik heb weer een nieuwe focus en nieuwe vragen voor de komende sessies.
Het tweede probleem is/was dat ik met Ali een heel eind in de structuur van de taal gekomen ben, maar dat het nu te moeilijk voor hem wordt. Ik heb me nooit gerealiseerd dat niet iedereen de abstracte kant van ´taal´ kan zien. Of je nu ´het raam wordt geopend´ zegt of ´ze openen het raam´ maakt voor mij wel uit, maar voor Ali niet: het raam is immers open? Na nogmaals uitleggen en via omwegen precieze vertalingen proberen te krijgen, ben ik op zoek gegaan naar een nieuwe informant. Dat is lastig, want vindt maar eens iemand die op het eiland geboren is en een goed opleidingsniveau heeft. Die zijn óf vertrokken naar Maputo, óf hebben een drukke baan (i.e. geen tijd om met mij te werken). Ik heb iemand gevonden in de tweede categorie, maar omdat hij, Momade, erg aardig is en ziet dat het interessant is, wil hij me helpen. De eerste sessie was veelbelovend.
´s Morgens is nog altijd voor de paradigma´s en elicitatie, ´s middags is het tijd voor verhalen. Ik heb weer een mooie die ik jullie niet wil onthouden, dus hieronder staat ´ie.

Groeten, Jenneke

Lang, lang geleden waren er eens een man en een vrouw. Ze kregen een kindje, een dochter. De dochter groeide op en werd ontzettend mooi. Daarom zeiden haar ouders: wie met haar wil trouwen, moet deze tien manden meenemen en vullen tot de rand met sinaasappels van de bomen die aan de overkant van de rivier staan, de rivier die hoog en wild kolkend is.
Er kwamen vele dieren. Eerst kwam de hyena. Hij slaagde er niet in. Toen kwam de schildpad, hij slaagde niet. Toen kwam het luipaard, hij slaagde niet. Toen kwam de leeuw. ´Ik zal springen over die rivier, want ik ben de heer van het springen!´ Hij kwam aan bij de rivier en zag de grote kolkende watermassa. Zelfs hij slaagde er niet in.
Toen kwam de haas om met het meisje te trouwen. ´Maar wie met haar wil trouwen, moet tien manden vullen met de sinaasappels van de bomen aan de overkant van de rivier!´
´Ja´, zei Haas, ´ik heb het gehoord. Geef me die manden maar.´
Hij ging naar de rivier en vanaf deze kant keek hij naar de andere oever. Hij zag mensen die sinaasappels aan het plukken waren en begon ze uit te schelden. En hij schold en schold en schold, tot de mensen aan de overkant zeiden: ´Hee Haas, waarom sta je ons hier te beledigen?´
´Omdat´, zei Haas,´jullie je niet fatsoenlijk kunnen kleden. En ik beledig jullie, omdat er iemand niet weet hoe hij moet lopen. En ik beledig jullie omdat je niet weet hoe je sinaasappels moet plukken!´
´Daarom beledig je ons?´
´Ja!´ zei Haas.
En de mensen werden kwaad en begonnen als een razende sinaasappels te plukken en ze bekogelden Haas ermee. Ze gooiden en gooiden en gooiden, totdat Haas zag dat hij genoeg had om de manden mee te vullen en toen stopte hij met schelden. De mensen hadden spijt en stopten met gooien. Haas vulde de tien manden tot de rand met sinaasappels en ging naar de ouders van het meisje. Ze trouwden.
Zo zie je maar dat hersens soms sterker kunnen zijn dan kracht.